क्रिप्टोकरन्सी आणि त्याचा इतिहास

What Is Cryptocurrency –
“कल्पना सत्यात उतरविण्यासाठी स्वतःच्या क्षमतांवर विश्वास ठेवा”

आपल्या रोजच्या व्यवहारात क्रिप्टोकरन्सी (crypto currency) चा उदय आधीच झाला आहे. क्रिप्टोकरन्सी ही एक डिजिटल मालमत्ता आहे, जी क्रिप्टो जगात अस्तित्वात आहे. आणि बरेच लोक याचा उल्लेख ‘डिजिटल गोल्ड’ म्हणून देखील करतात. पण खरोखर काय आहे क्रिप्टोकरन्सी?  याबद्दल तुम्हाला प्रश्न पडला असणार.तर क्रिप्टोकरन्सी (crypto currency) म्हणजे काय? आपण जाणून घेऊ या!

हे एक डिजिटल मालमत्ता (digital asset) आहे. ज्याचा उपयोग एक्सचेंजचे माध्यम म्हणून करता येतो. स्पष्टपणे हा पैशाचाच एक पर्याय आहे. तथापि, मालमत्तेचे हस्तांतरण सत्यापित (verify) करण्यासाठी आणि अतिरिक्त युनिट्सच्या निर्मितीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आर्थिक व्यवहार सुरक्षित करण्यासाठी हे एक मजबूत संसाधन म्हणून  क्रिप्टोग्राफी वापरात येते. सर्व क्रिप्टोकरन्सी एक तर आभासी चलन(virtual currency), डिजिटल चलन(digital currency) किंवा वैकल्पिक चलन (alternative currency) आहे. 

एक गोष्ट समजून घेणे आवश्यक आहे, की सर्व क्रिप्टोकरन्सीज विकेंद्रीकृत नियंत्रण प्रणालीचा उपयोग करतात. बँक आणि इतर वित्तीय संस्थांच्या केंद्रीकृत प्रणालींच्या विरूद्ध असा प्रकार आहे . ही विकेंद्रित प्रणाली वितरित खाती तंत्रज्ञानाद्वारे कार्य करतात, जी सार्वजनिक वित्तीय डेटाबेसची सेवा देतो. सामान्यत: यामध्ये ब्लॉकचेन वापरली जाते. 

ब्लॉकचेन म्हणजे काय? (What is a blockchain?)

क्रिप्टोग्राफीचा वापर करून जोडलेले आणि सुरक्षित असलेल्या रेकॉर्डची ही सतत वाढणारी यादी आहे. या यादीला ब्लॉक्स असे म्हणतात.  ब्लॉक चेन एक ओपन डिस्ट्रिब्युटेड लेजर आहे. ज्याचा उपयोग व्हेरिफाय करण्यायोग्य आणि कायम स्वरुपी पद्धतीने दोन पक्षांमधील व्यवहार रेकॉर्ड करण्यासाठी केला जाऊ शकतो. वितरित खात्याच्या रूपात ब्लॉकचा वापर करण्यासाठी ते पीअर-टू-पीअर नेटवर्कद्वारे व्यवस्थापित केले जाते. नवीन ब्लॉक्सच्या वैधतेसाठी एकत्रितपणे प्रोटोकॉलचे पालन करते. एकदा कोणत्याही पुस्तकात डेटा नोंदविला गेला की, ते इतर सर्व ब्लॉक्समध्ये बदल केल्याशिवाय बदलता येत नाही. म्हणून, हे सर्व ब्लॉकचेन डिझाइनद्वारे सुरक्षित आहेत आणि वितरित कॉम्पुटर प्रणाली एक उदाहरण म्हणून कार्य करतात.

क्रिप्टोग्राफीचा इतिहास (The History of cryptography)

डेव्हिड चाम या अमेरिकन क्रिप्टोग्राफरने अज्ञात क्रिप्टोग्राफिक इलेक्ट्रॉनिक पैसा शोधला. ज्याला ई-कॅश म्हणतात. (जसे की, सध्या ई-बिल, ई पास इत्यादी आहे) हे वर्ष 1983 मध्ये घडले. वर्ष 1995 मध्ये डेव्हिडने हे डिजीकॅश(Digicash) च्या माध्यमातून अंमलात आणले.  

डिजीकॅश हा क्रिप्टोग्राफिक इलेक्ट्रॉनिक पेमेंटचा एक प्रारंभिक प्रकार होता. ज्यास बँकेतून नोटा  काढण्यासाठी वापरकर्त्यासाठी सॉफ्टवेअर आवश्यक होते. प्राप्तकर्त्यास पैसे पाठविण्यापूर्वी त्याद्वारे विशिष्ट एनक्रिप्टेटेड कीज(keys) नियुक्त करण्यास देखील अनुमती दिली. या मालमत्तेमुळे डिजिटल चलन जारी करणारी बँक किंवा कोणत्याही तृतीय पक्षाची  आवश्यकता राहिली नाही.

पुढील वर्षांमध्ये वाढीव प्रयत्नांनंतर बिटकॉइनची (Bitcoin) स्थापना 2009 मध्ये झाली. ही पहिली विकेंद्रित क्रिप्टोकरन्सी होती आणि ती छद्मनाम (pseudonymous) विकासक सतोशी नाकामोटो यांनी तयार केली होती. बिटकॉइनने त्याच्या क्रिप्टोग्राफिक हॅश फंक्शन (प्रूफ-ऑफ-वर्क स्कीम) म्हणून SHA-256 चा वापर केला.  बिटकॉइन रिलीझ झाल्यानंतर खालील क्रिप्टोकरन्सी देखील जारी केल्या गेल्या.

1. नेमकोइन (Namecoin) – एप्रिल २०११
2. लिटेकोइन (Litecoin) – ऑक्टोबर २०११
3. पेरकोइन (Peercoin) – ऑगस्ट २०१२

हे तीन नाणी व इतर बर्‍याचदा  altcoins म्हणून संबोधले जाते.  हा शब्द बिटकॉइन किंवा इतर क्रिप्टोकरन्सीच्या पर्यायी रूपांचा संदर्भ देण्यासाठी वापरला जातो.इंटरनेटवर क्रिप्टोकरन्सीची देवाणघेवाण देखील होणे अत्यावश्यक आहे. याचा अर्थ असा की, त्यांचा वापर प्रामुख्याने बँकिंग प्रणाली आणि इतर सरकारी संस्थांच्या बाहेरून आहे. क्रिप्टोकरन्सी एक्सचेंजमध्ये अन्य मालमत्तांसह किंवा अन्य डिजिटल चलनांसह देवाणघेवाण होते. पारंपारिक फियाट मनी (Fiat money) हे मालमत्तेचे एक उदाहरण आहे. ज्याचे क्रिप्टोकरन्सीद्वारे व्यवहार केले जाऊ शकते.

आटोमिक स्वॅप्स (Atomic Swaps)

 ज्यायोगे एक क्रिप्टोकरन्सी दुसर्‍या क्रिप्टोकरन्सीमधून थेट एक्सचेंज करण्यास सक्षम असेल. याचा अर्थ असा आहे की, आटोमिक स्वॅपमुळे एक्सचेंजमध्ये तृतीय पक्षाच्या सहभागाची आवश्यकता नसते.जर तुम्हाला ब्लॉकचेन(block chain) युगात अधिक सक्रिय होण्यात आणि व्यस्त राहण्यास स्वारस्य असेल, तर आपण समर्थक क्रिप्टोकर्न्सी समुदाय (supportive crypto currency community) चा भाग बनण्याची वेळ आली आहे. परंतु हे करण्यापूर्वी तुम्हाला याबद्दल जाणून घेणे आवश्यकता आहे.

बिटकॉइन कम्युनिटी (Bitcoin Community)

ब्लॉकचेन मालमत्ता ही बिटकॉइन होती. शब्दात असे आहे की बिटकॉइनच्या निर्मात्याकडे अद्याप एक दशलक्ष (million bitcoins ) बिटकोइन्स आहेत, जे क्रिप्टो स्पेसमध्ये रिलीज केले जात नाहीत. असे म्हटले जाते की, हा समुदाय अत्यधिक कुशल क्रिप्टो प्रभाव करणार्‍यांच्या  संख्येने अधिक आहे. क्रिप्टो समुदाय (crypto community) हे जगातील सर्वात मोठे नेटवर्क आहे.

इथरियम कम्युनिटी (Ethereum Community)

या समुदायाकडे लक्षणीय गुंतवणूकदार असलेली मजबूत नेटवर्क आहेत. हे गुंतवणूकदार सतत त्याच्या प्रकल्पांना (project) पैसे देतात. हे नेटवर्कसह कार्य करणार्‍या स्टार्टअप्सची एक ब्रेनचिल्ड, इथरियम कम्युनिटी फंड द्वारे वैशिष्ट्यीकृत आहे. कम्युनिटी फंडाची नोंद खूप मोठी आहे.  ईथरियम नेटवर्कवर पायाभूत सुविधा स्थापित करण्याचा प्रयत्न करणार्या प्रकल्पांना हा समुदाय निधी देतो.हे व्यासपीठ लवचिक (flexible) आहे आणि विकासकांना प्राधान्य देणारी अनेक उद्दिष्टे साध्य करण्यास सक्षम आहे.

सबस्ट्रॅटम कम्युनिटी (Substratum Community)

समुदायाचे मुख्य उद्दीष्ट इंटरनेटचे विकेंद्रीकरण (decentralize) करणे आहे. या उद्दीष्टाने त्यास अनुयायींची (followers) चांगली संख्या मिळविण्यास मदत झाली आहे. हे युगानुयुगे अस्तित्वात असलेल्या इंटरनेटची मक्तेदारी बदलून इंटरनेटचे विकेंद्रीकरण साध्य करण्याचा यांचा विचार आहे. हे केंद्रीकृत सर्व्हर वापरत नाही.सबस्ट्रॅटम कम्युनिटी आपल्या मूलभूत दृष्टीकोनाचा एक भाग म्हणून समुदायावर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी ज्ञात आहे.

बायटेकॉइन (Bytecoin)

बायटेकॉईन हे पायनियर प्रायव्हसी सिक्का आहेत. क्रिप्टो सुप्रसिद्ध होण्यापूर्वी बायटेकॉईन  अस्तित्वात होते. कम्युनिटीच्या प्रयत्नातून व्हर्च्युअल चलनांची यशस्वी निर्मिती शक्य झाली आहे. यामुळे बायटेकोइनची लोकप्रियता वाढली आहे म्हणूनच कम्युनिटी मोठ्या आत्मविश्वासाने या प्लॅटफॉर्मचे समर्थन करतो.

वेव्हस् प्लॅटफॉर्म (Waves platform)

वेव्हस् अशा प्लॅटफॉर्म पैकी एक आहे, जे टोकन जारी करतात आणि भांडवलाची प्रक्रिया सर्वसामान्यांना अधिक परवडणारी बनविण्याचा प्रयत्न करतात. त्याच्या प्रमुख ध्येयांपैकी एक म्हणजे टोकन देणे आणि भांडवलाची क्षेत्रात क्रांती करणे हे आहे.वेव्हज कम्युनिटी टोकन कम्युनिटी वेव्ह टीममध्ये व्यस्तता सुधारली. टोकन मालकास भविष्यातील संधीमध्ये प्रवेश करण्यासाठी व्यासपीठावर सामील झालेले नवीन प्रकल्प रेट करण्यास सक्षम करते.

लिस्क (Lisk)

लिस्क हा विकेंद्रित प्रकल्प आहे, जो किंमत डायनॅमिक्सबद्दल तक्रार करण्याच्या वास्तविक सुधारणांवर लक्ष केंद्रित करतो.त्याच्या संरचनेच्या कारभारामध्ये उच्चस्तरीय समुदाय सहभागाचा उपयोग करतो. या प्लॅटफॉर्मला समुदाय सहभागातून आधीच खूप फायदा होत आहे.

क्रिप्टोकरन्सीची संस्कृती आधीपासूनच प्रत्येक  वर्षासह उत्साह आणि स्वीकृती मिळवित आहे.  ज्यांना ब्लॉकचेन  क्रियांमध्ये रस आहे. त्यांना क्रिप्टो स्पेसबद्दल अधिक माहिती असणे आवश्यक आहे.  या  व्यतिरिक्त, डोगेकोईन(Dogecoin), मोनिरो(Monero), नॅनो(Nano), ईओएस(EOS)आणि रिपल(Ripple) या सारख्या कम्युनिटी आहेत.क्रिप्टोकरन्सी समुदायांची वाढ मेटक्ल्फेच्या कायद्याद्वारे प्रेरित आहे, ज्यात असे म्हटले आहे की, नेटवर्कचे मूल्य त्या नेटवर्कमधील सहभागींच्या संख्येच्या थेट प्रमाणात वाढते.

अशाच माहितीसाठी चावडीला भेट देत रहा. 

– सागर राऊत 

“व्यावसायिक ज्ञानाचा पाया भक्कम करा आणि स्वतःचा विकास घडवा.”

Stay Updated…
Other Blogs
Follow Us On Facebook And Instagram
For More Information Please Call Us On 7272971971